Een gebiedsopstelling?

Ons landschap is steeds in verandering. Zeker in Nederland is dat meestal niet alleen het gevolg van natuurlijke processen, maar van een complex van menselijke beslissingen en interventies. Het landschap vormt zich naar de wensen en behoeften die wij hebben voor een gezond, gelukkig, voorspoedig en efficiënt leven. 

De beslissingen worden genomen vanuit vele kijkrichtingen. Hoe kunnen we de landbouw efficiënter en winstgevender maken? Hoe kunnen we sneller en goedkoper van A naar B? Hoe kunnen we aangenaam en betaalbaar wonen en werken? Hoe kunnen we onszelf beschermen tegen te veel of juist te weinig water? Hoe kunnen we zorgdragen voor de natuur in al haar verschijningsvormen?

Bij het transformeren van onze landschappen in lijn met onze behoeften is het een uitdaging ervoor te zorgen dat het landschap niet de toevallige resultante wordt van al deze keuzes op de korte termijn. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het landschap de plek blijft waar we ons thuis voelen, en waar behalve voor de mens ook voor de planten en dieren een basis van bestaan is? Hoe kunnen we bij ruimtelijke ontwikkeling recht doen aan de draagkracht van bodem, water en ecologische systemen?   

Via gebiedsopstellingen gaan we samen op zoek naar antwoorden op deze vragen. We onderzoeken manieren om te werken aan een mooi en volhoudbaar Nederland. Door anders te kijken, door in te sluiten wat buitengesloten wordt, door zichtbaar te maken wat onzichtbaar is. We brengen voor een gebied, met al haar kenmerken en opgaven voor verandering, het samenspel van belangen en actoren samen in kaart. Dit doen we niet zo zeer door heel hard te denken en te discussiëren. We doen het meer door te ervaren en te verbinden. Vanuit onze verbondenheid met elkaar en met het landschap waarin we leven en werken onderzoeken we de vraag. 

We volgen methodes die al eeuwen bij vele volken over de hele wereld gebruikt worden om naast het direct zichtbare -de bovenstroom- ook het minder zichtbare -de onderstroom- zichtbaar te maken. Bij familieopstellingen onderzoeken we het familiesysteem, bij organisatieopstellingen de dynamiek in organisaties. Gebiedsopstellingen zijn systeemopstellingen van de fysieke leefomgeving. Steeds gaat het om het zichtbaar maken van het systeem van actoren, belangen en fysieke kenmerken. Welke zijn wellicht niet zichtbaar, maar wel relevant voor het systeem als geheel? Welke spanningen zijn voelbaar? Welk belang of welke kwaliteit zou eigenlijk ook gezien moeten worden? Waar liggen de mogelijkheden om het systeem in positieve zin in beweging te krijgen?

Bij een gebiedsopstelling brengt iemand een voor hem- of haarzelf urgente vraag in. Samen onderzoeken we de vraag door representanten, voorwerpen of beschreven blaadjes fysiek in de ruimte te plaatsen. We onderzoeken op deze wijze zowel de bovenstroom als de onderstroom en maken de complexiteit zichtbaar. De complexiteit en spanning in het gebied, maar eigenlijk ook die van onszelf. We onderzoeken ons eigen conflict tussen hoofd en hart. 

Wellicht wordt je tijdens de sessie gevraagd om als representant in de gebiedsopstelling deel te nemen. Een verzoek dat je te allen tijde zonder toelichting mag weigeren. Deelnemers worden uitgenodigd om de rol van representant zo onbevangen mogelijk in te vullen, om jezelf de ruimte te geven je te laten verrassen. Door voor even zoveel mogelijk je verwachtingen en overtuigingen los te laten en te ervaren wat voor jou op dat moment in de opstelling relevant is. Wanneer je als representant van iets of iemand in de opstelling stapt, is je enige opdracht om te ervaren wat je ervaart. Volg je impulsen, laat je leiden door je intuïtie op dat moment. Je kunt niets fout doen. 

Wellicht dat we na deze sessie inzichten hebben gekregen in bestaande spanningen en verhoudingen. In hoe we anders met elkaar in gesprek kunnen gaan, in wie of wat nog meer in het proces betrokken kan worden. Ook kan een gebiedsopstelling inzicht geven in waar jij zelf als inbrenger van de vraag nog iets te ontwikkelen of los te laten hebt.